Een exemplarisch leerplan drama voor de onderbouw vo
Leerjaar 1
Luisteren en concentratie / observeren en waarnemen
Hoe werk je samen / reflectie
- Non-verbaal(5 lessen + toets)
• uitbeelden (ambachtelijke beroepen, stemmingen, sporten)
• tableau (situatie)
• tableau (locatie en situatie)
• strip tableau (van een sprookje, bekende strip: begin, midden, eind)
• strip tableau (begin situatie is gegeven, verhaal afmaken met midden en eind tableau)
• toets tableau - B. Spelgegevens wie- wat –waar(8 lessen + toets)
• waar: Uitbeelden van locaties (non–verbaal)
• wat: een conflict op een locatie (locatie mag niet genoemd worden)
• wie: ontmoetingen tussen typetjes (afspreken)
* inspringspel met typetjes
* versterken vanuit fysiek: opbouw vanuit manieren van lopen
• wat: introductie, scènes aan de voordeur (aanbelspel)
• combinatie, wie, wat, waar (eenvoudige scène opbouw begin, midden, eind)
(verdieping/verfijning)
• speltoets wie, wat, waar (typetje op locatie; het wat vullen leerlingen zelf in) - C. Spelgegeven waarom: spelen met emoties (6 lessen + toets)
• de vier hoofdemoties, boos, bang, blij, bedroefd (welke gezichtsuitdrukking bij welke emotie)
• uitvergroten van emoties
• van de ene emotie naar de andere ’glijden’
• emotie en geloofwaardigheid
* laten horen in je stem, intonatie (telefoongesprekken met emotie)
• spelen van een korte tekst met verschillende emoties
• toets emoties - D. Verhaalopbouw (7 lessen + toets)
• structuur van bekende verhalen onderzoeken
• scènes maken naar aanleiding van een prentenboek
• scène maken naar aanleiding van een kort verhaal
• scène maken als het begin gegeven is
* einde gegeven is
* midden gegeven is
* vanuit foto’s (leerlingen bepalen volgorde zelf)
• toets verhaalopbouw - E. Speltechniek (6 lessen + toets)
• timing (stiltes, uitstel)
• tempowisselingen (versnelling, vertraging)
• improvisatie (accepteren en blokkeren, spelen in het hier en nu)
• improvisatie (spelimpuls)
• stemtechniek (hard, zacht, scherp, rond)
• stemtechniek
• eindtoets
Leerjaar 2
Luisteren en concentratie / observeren en waarnemen
Hoe werk je samen / reflectie
- Vormgeving(8 + 2 lessen)
• decor met beperkte middelen (blokken, stoelen, tafels, lappen)
• kostuum met eenvoudige middelen
• spel met voorwerpen
• een voorwerp anders gebruiken
• muziek, een emotie ondersteunen
scène ondersteunen
• aanbrengen van contrast d.m.v. muziek
• voorbereiden toets: een verhaal met onverwachte afloop, omzetten naar max. 5 tableaus; gebruikmaken van decor en/of kostuum; minimaal 1 tableau moet door muziek worden ondersteund
• afnemen toets. jongeren schrijven a.d.h.v. een aantal vragen een reflectieverslag
• nabespreken toets, eventueel met tips iets over laten doen verbeteren
B. Improviseren: inzicht / samenspel(5 lessen)
• associëren en geleide fantasie
• djabbertaal
• imiteren en interpreteren
• blokkeren en accepteren van spelimpulsen
• improviseren met typetjes - C. Spelgegevens: 5 W’s: inzicht in conflict / samenspel (4 + 2 lessen)
• sprookje afmaken
* als nieuwsbericht op televisie
* moderniseren
• voorbereiden van toets: een nieuw sprookje maken
• toets afnemen, reflectieverslag maken
* nabespreken, eventueel met tips iets verbeteren - D. Personage/rolopbouw/transformatie: verschil type en karakter (5 + 2 lessen)
• personage vanuit de fysiek (archetype commedia dell’arte)
* opbouwen vanuit een foto
* verhaal
* interview.
• stem en personage
• toets personage.
* nabespreken, eventueel met tips iets verbeteren
E. Een minitoneelproductie a.d.h.v. een bestaand verhaal (8 lessen)
• scène opbouw (Aristoteles),
• van verhaal naar scène-indeling (confrontatie, conflict, crisis, climax, conclusie)
* scène-indeling naar tekst (al improviserend)
* tekst naar script
* script naar vormgeving en spel (eenvoudig decor en kostuum)
• verder werken aan vormgeving en spel
• grime (ouder en jonger maken)
• presentatie / eindtoets
Leerjaar 3
Luisteren en concentratie / observeren en waarnemen
Hoe werk je samen / reflectie
- Realistisch spel vanuit vaste tekst, geloofwaardigheid(8 + 2 lessen)
• lichaamstaal, emotie / groot en klein
• spelen met bewust inzetten van je zintuigen
* vaste tekst die ze interpreteren
* tekst en sub tekst
• wat wil jij vertellen met de tekst? een tekst leren
• ritme van de tekst, klankkleur en regieaanwijzing
• status, wat kan je er mee?
• voorbereiden van tekst naar presentatie
• toets afnemen, reflectieverslag
nabespreken, eventueel met tips iets verbeteren - B. Realistisch spel vanuit improvisatie: conflict/motief (6 + 2)
• spelen van dilemma’s (improviseren zoals bij de vloer op)
• leerlingen ontwerpen zelf een dilemma / conflict
• tegenstrijdige belangen en strevingen
• spelen met meerdere lagen
• Stanislavsky: het magische als …
* je geliefd/gehaat maken, medelijden opwekken, intelligent overkomen
• toets improviseren zoals de vloer op, reflectieverslag
nabespreken, eventueel met tips verbeteren - C. Soap: camera acteren(8 + 2)
• bestaande soap analyseren, kenmerken van soap onderzoeken
• verschil tussen acteren op toneel en voor de camera
• typische soapkarakters, geheimen en cliffhangers
• schrijven eigen soap tekst, in groepjes een aflevering a.d.h.v. een schrijfopdracht
• tekst verwerken tot een script en story bord, camerastandpunten
• vormgeving, eenvoudig decor, rekwisieten en kostuum
• muziek en licht
• repeteren van een soapscène
• opnemen van de afleveringen
• toets: terugkijken op opname, schrijven van een recensie over soapafleveringen - D. Theater door de geschiedenis heen (8+ 2)
• spelen met een masker
• commedia dell‘arte
• Shakespeare: Romeo en Julia (klassiek)
* Romeo en Julia (in een modern jasje)
• realisme
• absurdisme
• kleinkunst, cabaret
• voorbereiden: toets: tekst spelen op twee manieren (absurdisme en een eigen keuze)
• toets, reflectieverslag
* nabespreken
Maartje van Amersfoort schreef dit in 2010
Doelgroep productie
Opbouw via storyboard maken in het eerste jaar, script schrijven in het tweede jaar naar een doelgroep productie in het derde jaar.
Christine Strijker ontwierp en realiseerde deze leerlijn in 2010. zie aldaar