Het kunnen begrijpen waar het om draait, vraagt van de begeleider heldere waardering van wat er gepresenteerd is en welke betekenis zij daaraan verleent. Zodat kinderen en jongeren zich kunnen verbeteren. Laat het nabespreken altijd kort aan de orde komen. Alleen door inzicht in het gespeelde, komen spelers tot zelfstandig spelen naar eigen voorkeur en inventiviteit. Het gaat zelden om het geven van eenduidige antwoorden, vaker om het genuanceerd kunnen kijken, luisteren, denken en de onderlinge uitwisseling.
Tips
Ga op zoek naar wat voor wie op welk moment relevant is.
Vraag je af of de taal die je gebruikt, begrijpelijk is.
Evalueer na afloop welke kijkopdracht favoriet was, waarom welke niet en hoe dat komt.
Onderzoek welke kijkkaart of vraag het best feedback levert en waardoor dan.
Jongeren tevoren vragen geven om onderlinge presentaties te bespreken is aan te raden. Naarmate je gericht vragen kunt hanteren, groeit bij hen inzicht en daarmee het vermogen zelfstandig te functioneren in een onderzoek.
Toeschouwers
Vragen voor beginners
benoem spelmomenten waaraan je ziet dat
- de spelers zich het te spelen spel kunnen voorstellen;
- ze meegaan met de verbeelding van anderen
- ze weten dat ze in een spelwerkelijkheid zijn;
- de spelers een rol spelen.
Vragen voor enigszins gevorderden
benoem spelmomenten waaraan je ziet dat:
- de spelers pratende robots zijn;
- de spelers werkelijk handelen in spel
- Beluister de stem en benoem momenten waarin je: de stem vindt passen bij de rol; emoties in de stem vindt passen bij de rol.
Vragen voor gevorderden
benoem spelmomenten waaraan je ziet dat:
- spelers goed samenspeelden, geef aan waaraan je dat ziet;
- pikten spelers voldoende spelinitiatieven van elkaar op?
- bouwden ze initiatieven uit door te reageren op elkaar;
- was er samenspel zonder woorden ? Hoe kreeg dit vorm krijgt?
- was er spelspanning, hoe veroorzaakten spelers die?
- was er een sterk spelmoment? leg uit waardoor dat ontstond
Spelers.
Vragen voor beginners
- Hoe kwamen jullie aan de ideeën (de verbeelding)?
- Welke problemen kwamen jullie tegen om de verbeelding speelbaar te maken?
- Hoe groeiden ideeën en informatie uit tot dit spel?
- Kunnen jullie de relatie rol-/spelsituatiekeuze toelichten?
- Kunnen jullie het verband tussen het gespeelde en het onderzoeksdoel toelichten?
Vragen voor enigszins gevorderden
- Welke houdingen en handelingen helpen jou om je te verplaatsen in je rol?
- Welke acties kan jouw personage nog meer ondernemen?
- Hoort je stemgebruik echt bij jouw rol?
- Kun je een andere stemkleur, een accent (dialect) of ander woordgebruik inzetten?
Vragen voor gevorderden
- Kun je openstaan voor onverwachte wendingen in het spel door je medespelers?
- Wanneer kun je dat wel en wanneer niet?
- Wat heb je nodig om meer in het hier en nu van het spel aanwezig te zijn en te spelen?
- Hoe zou je je spel kunnen doseren, zodat je niet meteen alles prijsgeeft en de spanning helpt op te bouwen?
Laat jongeren de subjectiviteit van kijken ontdekken
Als we het beschouwen en het daaruit voortvloeiend inzicht centraal stellen, ontdekken jongeren hoe subjectief ze kijken en interpreteren, in relatie tot anderen.
Vragen
- Wat heb je vooral onthouden?
- Geef in een kernwoord weer waar de presentatie/ het onderzoek over gaat.
- Met welke elementen uit de presentatie/het onderzoek kun je jouw kernwoord toelichten?
- Welke elementen heb je niet gezien en ontdek je nu door te luisteren naar anderen?
- Hoe staat jouw kernwoord in verhouding tot de inbreng van anderen?
Laat jongeren kijken vanuit een opdracht
Het kijken wordt intenser als jongeren vanuit een opdracht of specifieke rol kijken en van daaruit reageren op het gepresenteerde.
Valkuil voor de begeleider
Jongeren krijgen onvoldoende ruimte al spelend te onderzoeken, er wordt teveel gesproken, overlegd, bevraagd, uitgesteld. Men lijkt nooit klaar voor het daadwerkelijke werk. De focus ligt teveel op weten en onvoldoende op ontdekken en ervaren. Dus alles met mate wat dit keer niet aan de orde komt, komt een volgend keer.
Ubbergen, update winter 2021