Het meisje van wie de ouders weinig tijd voor haar hebben, vraagt twee klasgenoten of ze hen in een moeder- of vaderbeeld mag plaatsen. Zelf gaat ze er als puber bij staan. Je ziet een druk telefonerende puber die een vertrekkende moeder/vader verwijtend nakijkt.
Je vraagt spelers een klacht duidelijk in beeld te zetten: waartegen protesteren ze? De speler met een klacht vraagt een medespeler, die in beeld komt als de veroorzaker. De speler zelf zet zich in het beeld van de gedupeerde. Op deze manier zien we meerdere klachten. De groep kiest er één uit, waar ze allemaal mee gaan werken. Voor de gekozen klacht zet de aanklager een haalbare oplossing in beeld. De rollen zijn dezelfde, de situatie is echter veranderd: de dader handelt anders.
We zien beiden in gesprek met elkaar op de bank of kokkerellend in de keuken.
Spelsituatie
Is de oplossing voor de klacht realistisch is, weet ieder duo waar ze uit moeten komen?
Jongeren vormen duo’s en onderzoeken al improviserend, hoe bij de bevredigende afloop te komen. Ze gaan staan in het eerste beeld (de klacht) en zijn zorgvuldig in details van houding en uitdrukking. Daarna komt het eerste beeld in beweging en vindt een weg naar het tweede. Ze improviseren non-verbaal een weg naar de oplossing. Centrale onderzoeksvraag: wie zet op welk moment de gewenste verandering in?
De begeleider accepteert geen fictieve of ideale oplossing. Een ouder verandert niet vanzelf, de klachtindiener moet daarvoor zorgen. Laat hen dit ontdekken door de ouder te begeleiden in consequent gedrag. Nadat de bewegingslijn duidelijk is, spelen ze de improvisatie opnieuw en voegen ze tekst toe.
Ondersteunen: Hoe bemoedig je de klachtindiener, zeg je hem niet voor, speelt ieder rolgetrouw .
Standbeeldentheater
Deze toepassing van beeldhouwen is een afgeleide van het standbeeldentheater van Augusto Boal. Zijn theatertechnieken werden begin jaren tachtig in Nederland geïntroduceerd. Zijn Theater der onderdrukten kreeg een variant in het klachtentheater.
Meespeeltheater
Een andere variant van zijn werk is een eenvoudige vorm van toegepast forumspel. Forumtheater is theater waarin publiek inspringt en meespeelt. Dit gebeurt onverwacht, waardoor je van improviserend toneelspelen spreekt.
Een meespeeltheatervoorstelling start vanuit harmonie en presenteert vervolgens een negatief verloop voor de hoofdpersoon; deze gaat in de crisis ten onder. De harmonische start maakt duidelijk wat de hoofdpersoon te verliezen heeft, waardoor je de noodzaak tot ingrijpen en meespelen oproept.
De spelers herspelen de voorstelling. In de herhaling beïnvloeden groepsgenoten de ontwikkeling en voor een positieve afwikkeling zorgen. Ze mogen op ieder moment ‘stop’ roepen en de rol van de verliezende hoofdpersoon overnemen. De kijkers wisselen zo elkaar af om allerlei oplossingen die ze bedenken, te toetsen aan de gepresenteerde spelwerkelijkheid.
Ubbergen, update winter 2021