Monniken, ridders, burgers en buitenlui
Geschiedenis: Het is de bedoeling dat de groep ziet hoe het echt gegaan kan zijn. Daarom mogen er in de scène alleen maar zaken uit de Middeleeuwen voorkomen. Natuurlijk praat je wel hedendaags Nederlands, maar “stelletjes eikels” zullen ze toen niet gezegd hebben. Er moeten minstens vijf historische feiten uit je leerboek geschiedenis in voorkomen en drie extra feiten over de Middeleeuwen, die je van internet hebt gehaald. Internet en een historische film als Mariken van Nimwegen zijn handig, wanneer je meer informatie wilt hebben over hoe het er toen aan toe is gegaan en hoe je dat moet spelen.
Een geheime missie
In sub groepjes voeren jongeren een geheime missie in de Middeleeuwen uit. Ze zorgen ervoor dat de zoektocht spannend is om naar te kijken. Voorbeelden van geheime missies zijn: vredesonderhandelingen tussen christenen en moslims; een groep die meegaat op kruistocht naar Jeruzalem; een christen en een moslim die daar verliefd worden op elkaar; een groep horigen komt in opstand tegen een onrechtvaardige leenheer; Bonifatius en Willibrord komen naar ons land om te bekeren en te dopen. Eigen ideeën zijn natuurlijk ook welkom. De missie is tot een goed einde gebracht, wanneer aan bovenstaande voorwaarden voldaan is.
Vrij naar Jac Nota (uit afstudeer werkstuk)
Historische romans lenen zich natuurlijk uitstekend voor Leesdrama .
Terug naar de Middeleeuwen: Hammed en Mariken
Hammed en Marieke is een spelcompositie waarin zes kunsthistorische perioden de revue passeren aan de hand van een verhaal. Het vervolgverhaal biedt jongeren de mogelijkheid fictief een kunst & cultuurexcursie naar Berlijn te ondernemen via verhaal en opdrachten. De zoektocht door de eeuwen heen (de zes perioden) is toegespitst op Berlijn en is ingebed in een verhaal van twee hedendaagse jongeren. Je kunt dit verhaal laten uitgroeien tot een ware soapserie. Je kunt alle materiaal aanvragen en per deel overplaatsen naar de website van de eigen school om de jongeren in de ban van het vervolgverhaal te houden. De jongeren kunnen eigen werk, het dagboek van Mariken en het logboek van Hammed erop plaatsen.
De zoektocht van Hammed naar Mariken.
Het vervolgverhaal betrekt hen bij het onderzoek en geeft er richting aan.
De zoektocht start in de huidige massacultuur en gaat terug in de tijd tot de Middel eeuwen. De hoofdrolspeler is een zoon uit een Turks gezin in het Nicolai Viertel [het oudste stadsgedeelte] van Berlijn. Het verhaal start in de Massacultuur om aan te sluiten bij het hier en nu van de jongeren.
Het huis in het Nicolai Viertel kreeg vele bewoners
Iedere periode begint met een huisje, dat verandert door de eeuwen heen. Ze lijken enigszins op elkaar en proberen globaal de architecturale ontwikkeling weer te geven. In dit fictieve huis in het Nicolai Viertel van Berlijn wonen door de eeuwen heen afwisselend verschillende mensen. De zes huisjes symboliseren de zes perioden die behandeld worden. De begeleider bepaalt het aantal opdrachten voor Hammed s vrienden ( je groep) die goed volbracht moeten zijn om een volgende(of andere) periode te gaan onderzoeken. Indien je perioden wilt overslaan, lees je het vervolgverhaal van tussenperioden natuurlijk wel even gelezen voor.
De tijdmachine
Van Massacultuur naar Moderne tijd
Ergens in de kamer ligt een jas met een Jodenster, die niet in deze tijd thuishoort. Als Hammed die aantrekt ontdekt hij een achterkamertje. Dit achterkamertje is in de Tweede Wereld oorlog gebuikt als onderduikruimte.
Van Moderne tijd naar Romantiek en Realisme.
Als Hammed uit het raam kijkt ziet hij Mariken van de brug afspringen, hij duikt haar na, maar komt helaas zonder haar boven bij een andere brug. Vlakbij deze brug is ook Mariken, maar dat weet hij niet.
Van Romantiek en Realisme naar Burgerij.
Hammed ontmoet Jan Pieterszoon Sweelinck en moet zo geconcentreerd naar diens muziek luisteren dat hij met hem mee terug mag naar diens tijd.
Van Burgerij naar Hofcultuur.
Per toeval ontmoet hij Jacque le Beurre die hem moeiteloos meeneemt naar de hofcultuur. Maar alvorens daar op onderzoek te mogen gaan moet hij wel kunnen dichten als een edelman.
Van Hofcultuur naar Middeleeuwen.
Hammed raakt in de problemen aan het hof en moet diep het bos in vluchten. Tenslotte vindt hij een aanwijzing en vindt hij Mariken.
Opdrachten
Met behulp van internet en speelse kunstzinnige opdrachten voeren jongeren de opdrachten uit en doen hiervan verslag in het logboek van Hammed, als zijnde Hammed. In de rol van Mariken vertellen zij in dagboek fragmenten hun eigen voorstellingsvermogen van haar belevenissen. Om de opdrachten te beantwoorden surfen zij op informatieve internetsites of volbrengen opdrachten als dansen, tekenen, scene spelen, monoloog schrijven, musiceren. Als er volgens jou de opdrachten naar behoren zijn gedaan, gaan de jongeren naar een voorafgaande periode. Hetzelfde huis in de zes perioden, de woonkamer ziet er natuurlijk in iedere periode anders uit, inrichting en voorwerpen erin veranderen steeds. Via internet vinden jongeren afbeeldingen om daarmee de woonkamer van die in beeld te brengen.
Werkwijze
Je introduceert het verhaal en start met de hele groep het verkennen van de eerste periode.
De jongeren verkennen de periode en bespreken met elkaar wie welke opdracht aanpakt en wat ze elkaar er al van kunnen vertellen. De jongeren vullen het verhaal aan met dagboek – en logboekfragmenten of brieven.
Jij en/of de groep heeft de keuze om
– de verschillende perioden te verdelen over subgroepen;
– die perioden te selecteren die qua eindexamen van dat jaar aan bod komen
– normerend te zijn in keuze en aantal opdrachten of de jongeren er vrij in laten.
‘Vertel me iets en ik zal het vergeten.
Laat me iets zien en ik zal het onthouden.
Laat me iets ervaren en ik zal het me eigen maken’
Confucius [*551 v Chr]
Mooi als na de spelwerkelijkheid de echte werkelijkheid kan volgen en de groep werkelijk op excursie gaat naar Berlijn. Zodat ze bijvoorbeeld de grondpassen van ballet door de Zonnekoning zijn ontworpen nooit meer vergeten vergeten omdat zij deze gedanst hebben in de Hoftuin van de Hohenzollerns, waar daar rondlopende toeristen om uitleg vroegen. Het gaat ons om voorstellingsvermogen en begrijpend lezen, niet om reproduceerbare feitenkennis. Als Hammed en Mariken tot leven komen beleven ze de avonturen en dat sterkt het geheugen aan feiten.
Dagboek en Logboek via de website van de school
In het dagboek en logboek van Hammed en Mariken beschrijven de jongeren hoe de zoektochten verlopen. We lezen hoe Hammed, door opdrachten te vervullen, draken van gedachten verslaat. Maar we lezen ook over hun beider vermoedens, ervaringen, angsten en dappere besluiten. Ten slotte beschrijven de jongeren hun overwinning door terug te mogen naar deze tijd van Massacultuur. De jongeren krijgen de opdracht het logboek van Hammed of het dagboek van Mariken bij te houden op het forum voor alle klasgenoten. Zij schrijven dan als het ware samen een gezamenlijk soap rondom de avonturen van beiden. De begeleider leest natuurlijk mee en corrigeert hier en daar feiten of interpretaties waar dat nodig is.
Succes namens de derde jaars van de cursus 2004/5 en 2005/6 Oogsttijd, 2006
Voor het aanvragen van materiaal kun je me mailen.
Ubbergen, update winter 2021